Bekijk sociaal werk eens door de bril van een ander
Het doel van het Dilemmaspel is de knelpunten waarmee verschillende partijen binnen sociaal werk mee te maken hebben bespreekbaar te maken. Het spel is een eerste stap naar meer openheid, meer nieuwsgierigheid naar elkaar, en partnerschap in het werken aan dezelfde ambities.
Omdat bewoners, gemeenteambtenaren, sociaal werkers, bestuurders en financiers ieder met een eigen bril naar de werkelijkheid kijken, zijn ze zich vaak vooral bewust van hun eigen dilemma's maar minder van die van hun partners. Terwijl ze elkaar nodig hebben om verder te komen om hun gedeelde ambities rond een inclusieve samenleving waar te maken.
Delen van dilemma is de eerste stap naar een betere samenwerking
Anderhalf jaar lang coachte ik sociaalwerkorganisaties om hun werk dichter bij, en in samenwerking met bewoners te organiseren. De resultaten vind je in het E-zine Sociaal Werk Beweegt. Tijdens dit verandertraject kregen we als coaches goed zicht op de dilemma's waar sociaal werkers, maar ook inwoners, gemeenten, andere financiers en organisaties tegenaan lopen. Ik bedacht dat het delen van de dilemma's die je tegenkomt een eerste stap kan zijn naar meer begrip en meer partnerschap en samenwerking in sociaal werk. Een spel is een mooie vorm om dat te doen.
Hoe werkt het dilemmaspel?
Er zijn verschillende spelvarianten beschikbaar. Hierdoor leent het spel zich voor een korte bijeenkomst van ca. 1 uur of een uitgebreide variant waar de spelers een dagdeel bezig zijn. Een ideale speelgroep bestaat uit ca 8 deelnemers en 1 spelleider. De spelleider legt uit en bewaakt de tijd en de aanpak. Er zijn kaarten voor inwoners, sociaal werk (bestuurders, leidinggevenden en sociaal werkers), gemeenten, financiers (dat kunnen gemeenten maar ook andere partijen zijn), maatschappelijke organisaties en er is een vrije rol. Voor iedere stakeholder zijn er 5 kaarten: op 4 kaarten staat al een veel voorkomend dilemma weergegeven. Er is ook een blanco kaart waarmee spelers een eigen dilemma kunnen noemen. Op het onderste deel van de kaarten staat de beweging (van-naar) de ambitie weergegeven; dit deel wordt alleen in de uitgebreide spelvariant gebruikt.
Voorgelegde dilemma’s zijn herkenbaar voor deelnemers
Inmiddels is het spel gespeeld door 350 deelnemers aan het In voor Zorg congres ‘Sociaal Werk Werkt’. Ik speelde het met burgerinitiatieven, gemeenten, sociaal werkers en zelfs met medewerkers van zorgorganisaties. Wat zijn de ervaringen?
Deelnemers vinden de dilemma's zeer herkenbaar want maar zelden wordt de blanco kaart gekozen. Ze kunnen snel een kaart kiezen met een dilemma dat ook bij hen speelt. Vervolgens bestaat de neiging om tijdens de korte plenaire al direct in gesprek te gaan terwijl deze ronde alleen bedoelt is om elkaars dilemma's te inventariseren en begrijpen. Persoonlijk contact is een essentieel onderdeel van het spel. Daarom gaan deelnemers ‘speeddaten’ om iemand anders dilemma beter te begrijpen of te helpen het op te lossen. Dat gebeurt in twee of meer rondes. Zo ontstaat er – anders dan in een plenaire bespreking waarin zaken vaak oppervlakkig en onpersoonlijk blijven – echt contact. Achteraf waarderen deelnemers dat persoonlijke contact zeer. Bij de korte variant wilden ze nog veel langer doorpraten en dat is nu precies de bedoeling!
Inwonersstem moet ook meedoen!
Soms is de inwonersrol lastig in te vullen. Vooral wanneer inwoners ook werken in het sociaal domein. Dan zijn ze al snel geneigd hun 'werkpet' op te zetten. Niks mis mee natuurlijk maar het risico is dat de inwonersstem niet meedoet en alleen professionals met elkaar praten. Het is aan de spelleider dit te bewaken. Opvallend is overigens dat ik professionals aan tafel nog niet in de verleiding heb gezien om vanuit hun inwonersrol te praten, terwijl we toch ook allen inwoner zijn!
Het spel is te downloaden via Download Dilemmaspel Sociaal Werk . Door de download te printen kun je zelf je kaarten knippen. Vind je dit teveel gedoe dan kun je het spel ook ' kant en klaar' bestellen via bestel het spel. De prijs is €27,95, incl. verzendkosten.
